CERTYFIKAT „Szkoła przyjazna ptakom”

Realizację programu edukacyjnego „ Ptasi karmnik edukacyjny, czyli pomagamy w zimie ptakom w szkole” prowadziliśmy przez trzy lata, od 2007 do 2010 roku. W projekcie dwukrotnie reprezentowali szkołę uczniowie klas IV-VI, w jednym roku szczególną aktywnością wykazali się uczniowie nauczania zintegrowanego. Uczniowie realizowali założenia programu zgodnie z planem.

Dzieci kolejno oglądały karmnik edukacyjny, zapoznały się z jego budową, rozpoznawały rodzaje ziaren jakimi można dokarmiać ptaki, zapoznały się z zasadami pracy w czasie trwania projektu. Pierwsze zaobserwowane wizyty ptaków następowały  już w drugim dniu obserwacji. Okazało się, że ptaki w kolejnych latach stawały się bardziej  odważne, czuły się bardziej pewnie i mimo wrodzonej płochliwości częściej zaglądały do karmnika sprawdzając zapasy pokarmu. Dzieci były bardzo zadowolone, że tak szybko ptaki zaakceptowały miejsce dokarmiania i rodzaj pokarmu sypanego przez nie, dziwiły się, że tak szybko znika słonecznik i starały się systematycznie go uzupełniać. Zauważyły że ptaki reagują na ruch i nagły dźwięk spłoszone szukają schronienia w okolicznych świerkach lub krzewach. Uczniowie zauważyli, że wyjątkową ciekawością odwagą i techniką informowania o znajdującym się w karmniku pokarmie wykazywały się sikorki. Czujnie obserwowały teren zaglądały do karmnika, smakowały pokarm, aby za chwilę zwabić resztę czekających w pobliżu wygłodniałych sikorek. Zachęcone ich zachowaniem nadlatywały także wróble, mazurki, dzwońce czasem gile. Żerowały zgodnie, czasem zaznaczając swoje pierwszeństwo, lecz nie przeganiały się zbyt często, raczej płoszone przez ludzi odlatywały w bezpieczne miejsce, aby zaraz wrócić. Wielka radością dla dzieci był widok wprost oblepionego przez ptaki karmnika, jak również ilość ptaków które, nie mieszcząc się w karmniku żerowały w jego okolicy widać bardzo zadowolone z zaistniałej sytuacji. Częste wizyty ptaków miały miejsce w godzinach porannych. Godziny ich żerowania były zależne od temperatury powietrza, pogody, grubości pokrywy śnieżnej, jak również ilości dostępnego pokarmu. Ze względu na zróżnicowane  temperatury panującezimąw trzech kolejnych latach, uczniowie mogli obserwować rożne zachowania ptaków od postawy czujnej pełnej niepokoju i napięcia, przez zgodne żerowanie aż do postawy uległej agresywnej lub ostatecznie ucieczki z powodu zbyt dużej konkurencji. Najczęściej z karmnika korzystały sikorki, wróble, mazurki i dzwońce, ale zdarzały się wizyty gili i innych ptaków nie rozpoznanych przez dzieci ze względu na niemożliwość stałej obserwacji przez lornetki. W czasie obserwacji dzieci za niekiedy dzieci w pobliżu karmnika zauważały kosy i zięby.

Poprzez kilkuletnie obserwacje dzieci zauważyły, że im więcej sypią ziaren tym chętniej i w większej ilości przylatują ptaki, że potrzeba spożywania pokarmu skłania je do większej tolerancji wobec siebie w karmniku. Uczniowie wyrazili opinię, że wcześniej nie zawsze zwracały uwagę na to, że ptaki są takie piękne i delikatne. Sypiąc ziarno słonecznika dzieci wyglądały ptaków i z dużym zaangażowaniem nasłuchiwały ich odgłosów, podziwiały ich spryt i odwagę. Zachęcone możliwością zorganizowanej obserwacji ptaków w szkole niektórzy uczniowie zaczęli obserwować je w swoim otoczeniu. Namówili rodziców do ustawienia karmnika na parapecie okna lub w ogrodzie i swoimi spostrzeżeniami dzielili się z kolegami w szkole. Dzieci mówiły, że dzięki temu częściej przebywają z rodzicami rozpoznając gatunki ptaków lub troszcząc się o stały dostęp ptaków do pokarmu. Również w czasie spacerów chętniej rozglądają się za ptakami rozpoznając poza popularnymi dla nich sikorkami i wróblami np. zimorodka czy czaplę siwą. Uczniowie doszli do wniosku, że warto obserwować ptaki, bo poza radością patrzenia na nie i robieniem im zdjęć, poszerzają swoja wiedzę o gatunkach ptaków zimujących w Polsce. Dzieci uczą się zorganizowanej przemyślanej obserwacji, odpowiedzialności za los głodnych ptaków, a dzięki temu rozumieją potrzebę pomocy ptakom w zimie.

Dziękujemy pani Lucynie Zimmer-Skarbińskiej za zaproszenie do udziału w projekcie i wieloletnie doradztwo metodyczne - Urszula Markowska i Beata Chudzińska.